Sağlık Kampı Günlükleri-XXIV Tükenmişlik Sendromu 3
Belirtiler, Aşamalar
Fiziksel: Yorgunluk bitkinlik hissetme, enerji kaybı, hasta hissetme, başağrısı, mide bağırsak problemleri, aşırı kilo alma yada zayıflama, kronik kalp hastalıklarına eğilim, çarpıntı, göğüs ağrısı…
Davranışsal: Aşırı alkol ve sigara tüketme, kaza ve yaralanmalarda artma, aidiyet duygusunda azalma, toleransta azalma, ilişkilerde bozulma…
Psikolojik: Kızgınlık sinirlilik halleri, kendini güvende hissetmeme, yalnızlık hissinde artma, değersizlik, yetersizlik, kendini suçlu hissetme, umutsuzluk, kaygı…
Tükenmişlik Sendromuna Götüren 12 Aşama (Freudenberger ve North)
1. Kendini kanıtlama dürtüsü (gayet sağlıklı ve yapıcı bir duygudan aşırı hırsa dönüşebilir ama kişinin tükenmesi için illa ki dönüşmesine gerek yoktur)
2. Aşırı çalışkanlık (kişi her işin peşinden kendisi koşturur, başka birine mümkün olduğu kadar az iş devreder, çoğu kez zaten bunun için kaynağı da yoktur)
3. Kendi ihtiyaçlarını ihmal etme (sosyal etkinlikler, dinlenmek ve rahatlamak eskisi kadar önemli gelmez – kişi artık buna zaman ayıramayacağını hisseder)
4. Çatışma ve ihtiyaçların baskılanması (kişi sık sık gecikmeye, işleri karıştırmaya başlar ve ailesiyle/ilişki yaşadığı kişiyle de sorunlar yaşamaya başlar)
5. Değerlerin yer değiştirmesi (duyguları körelir; örneğin ilişkiler işe göre ikinci planda kalır; bir zamanlar değer verdiği, sevdiği ne varsa artık bunların hayatında yeri yoktur
6. Ortaya çıkan sorunların inkarı (dış dünyadan soyutlanma; ahlaki ve sosyal değerlere, insanoğlunun iyiliğine güvensizlik; saldırganlık, sabırsızlık, belli bedensel şikayetler vs.)
7. Sosyal etkileşimi reddetme (yönelim bozukluğu, ümitsizlik, protesto amaçlı, kurallara harfi harfine uyarak iş akımını zayıflatacak şekilde çalışma, kendini tatmin edecek başka maddelere ve etkinliklere yönelme başlar)
8. Davranış değişikliği (kişinin genellikle sosyal etkileşimi reddettiği dönemde belirir; kendini tatmin edecek başka maddeler ve etkinlikler hayatında önemli yer kaplar – alkol, alışveriş, yemek)
9. Kendine yabancılaşma (kişi artık etkin olarak hayatını yönlendirdiğini hissetmez, tam tersine hayat onu yönlendiriyormuş gibi hisseder).
10. Boşluk hissi (üzüntü, korku, panik, kendini tatmin etmek için yöneldiği maddeleri aşırı tüketim)
11. Depresyon (yorgunluk, çaresizlik, intihar düşünceleri).
12. Tam bir tükenmişlik (duygusal, bedensel ve zihinsel çöküş).
