Ergen Estetiği ve Zamanlama
Bir işlemin doğru yapılıp yapılmadığının bir göstergesi de “uygun zamanda” yapılıp yapılmamasıdır.
Estetik Plastik cerrahi uygulamalarında örneğin kepçe kulak ameliyatlarını, çocuk henüz okula gitmeye başlamadan 5-6 yaşlarında yapmamızın bir düzeltici (anatomik) bir de koruyucu (sosyopsikolojik) nedeni bulunur. Çocuğun ameliyatını okul öncesi 5-6 yaşlarına denk getirerek arkadaşlarınca sınıfında alay konusu olmasını engellerken bu dönemde şekil almış olan kulağın erişkin kulağının %80-85 ine denk geldiği bilgisiyle ameliyatı bu “en uygun zaman” diliminde gerçekleştirmek isteriz.
Bununla beraber doğuştan gelen bazı anomalilerde örneğin erkek çocukta işeme deliğinin farklı yerde olması (hipospadias), veya el parmaklarının birbirine yapışık olması (sindaktili) gibi durumlarda ameliyatlar için en uygun zaman bellidir ve bu zaman uygulanacak teknik kadar sonuca etki eder.
Ergenlik zamanı genel geçer duygu ve durumların köpürerek çok önemsendiği, dikkate alındığı, öncelendiği zamanlardır. Sosyalleşme, özdeşleşme, öykünme, rol-modelleme, kendini gösterme ihtiyacının tavan yaptığı bu dönemde ısrar ve takıntı enerjisi de lojistik desteğini pik yapan hormonlardan sağlar.
Bana danışan kişilerin estetik beklentilerini ve yaşlılığı bir hastalık olarak görmüyorum. Durumu, şartlara göre bütünü eksik bırakan ve tamamlanma ihtiyacı gösteren çoğu zaman psikososyal bazen de biyopsikososyal temele dayanan bir “durum” olarak görüyor ve tanımlıyorum. Bu nedenlerle yapılacak olan ameliyat veya girişimlerin zamanlaması çok önemli ve kritik.
Bu konuda doğru karar vermemizi sağlayarak bize klavuzluk yapacak referansların başında kişinin bedensel gelişimini tamamlayıp tamamlamadığı ilk sırayı alıyor. 15 yaş, bir çocuğa burun kemeri ameliyatı yapmak son derece yanlış bir zamanlama iken, 15 yaşında memelerinin aşırı büyümesiyle karakterize olan ergen gigantomastide (dev meme) ise durum değişiyor. Hastanın memelerinin görünüm ve ağırlığından duyduğu rahatsızlık, uyumasına, yürümesine, ders çalışmasına engel olacak boyuta ulaştığı için duyulan sosyopsikolojik hoşnutsuzluk, yerini bedensel sorun v problemlerin de eşlik ettiği mantıksal, bilimsel, etik ve estetik bir gerekçeye bırakıyor ve dayanıyor. Bu ameliyat 15 yaşında yapılır.
Meme büyütme amaçlı ameliyatlar, liposakşınla yağ alma, karın germe girişimleri de aynı düzlemde ve mantıkla değerlendirilmeli ve kaçınılmalıdır. Erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti) ergen döneminde fizyolojik, geçici ve doğal kabul edilir, ameliyat edilmemelidir. Ergen estetiği başlığı altında yapılan uygulamalar; kepçe kulak onarımı, göz kapağı düşüklüğü (ptozis), bölgesel saç güçlendirme teknikleri, epilasyon dahil diğer lazer uygulamaları, leke tedavileri, kaş şekillendirme, akne ve iz tedavisi, ortodontik tedaviler, sınırlı dolgu ile nadiren botulinum toksin enjeksiyonlarıyla sınırlı tutulmalı.
Bu yaş döneminde kontrolsüz duygusal yoğun enerjinin “neden olduğu önlenemeyen sıkıntıdan kurtulma amacıyla” bir vücut bölgesine yönlendirilmesi sonucunda kola jilet atma, tırnak kemirme, saç çekme (trikotilomani), aşırı dövme-piercing gibi yansımalarını sıkça gözlemliyoruz. Bu amaçla ebeveynlerin çocuklarında farkettikleri bu zarar veren eğilimlerin yerine geçebilmesi umuduyla, bir estetik ameliyatı (silikonla meme büyütme, burun, zayıflama için yağ çekilmesi gibi) ergen dönemindeki çocuklara mezuniyet hediyesi veya sınıf geçme sürprizi olarak sunmamaları gerekir.
Estetik amaçlı bir girişimin ve/ya ameliyatın gerçekleştirilebilmesi için en uygun zamanı belirlerken dikkate alınması gereken diğer parametreler; hastanın psikolojik stabilitesi ve iyilik hali, genel sağlık durumu, akıl sağlığı, kanserli olup olmadığı, ameliyat olmaya engel bir ilaç kullanıp kullanmadığı, emzirme, hamilelik ve hormon düzeyleri sayılabilir.
